Teşvikle 7 milyon kiracıya konut umudu

Fahiş kira artışlarıyla barınma sorunu adete krize dönüşürken, hükümetin düşük faizli, 180 ay vadeli kampanya sinyali 7 milyon kiracıya mesken sahipliği için umut oldu. Birinci konut teşvikiyle mesken sahipliği oranının artacağına işaret eden dal temsilcileri, “Teslime yakın konut projeleri de kampanyaya dahil edilsin, vatandaş hem kira, hem taksit ödemek zorunda kalmasın” daveti yaptı.

Fahiş fiyat artışları ve arz yetersizliği ile barınma sorunu adeta çıkmaza girdi. Her yıl yaklaşık 800 bin konut gereksinimine rağmen, krediye erişim zorluğu ve inşaat maliyetlerindeki artış yeni konut üretimini yılda ortalama 400 bin adetle sınırladı. Konut üretimi, talebi karşılamayınca fiyat istikrarı bozuldu.

Satılık konut fiyatlarının 8-10 milyon liralara fırlaması kiralıklara yöneltince, bu kez da kira fiyatları uçtu. Son 3 yılda 2-3 bin lira olan kiralar 15-20 bin, hatta 30 bin liraları aştı. Fiyatların büyük bir süratle tırmanması ve krediye erişim zorluğu, mesken sahipliğini de etkiledi.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) en son, geçen yıl aralıkta açıkladığı 2021 yılı sonuçlarına nazaran, Türkiye’de 23,4 milyon hanenin 15 milyon 384 bini kendi sahip olduğu konutunda oturuyor.

Yaşadığı konut için 7 milyon hane ise kira ödüyor. Tekrar TÜİK, bu yıl haziran ayında açıkladığı 2022 istatistikleri, mesken sahipliği oranının düştüğünü ortaya koydu.

Buna nazaran, Türkiye’de konut sahipliği oranı son 10 yılda yüzde 60,9’dan yüzde 56,7’ye gerilerken, kiracılık oranı yüzde 20’den yüzde 27,2’ye yükseldi. TÜİK’in, birebir istatistikinde 26,5 milyona ulaşan hanehalkı ve kiracı oranı üzerinden hesaplandığında ise kiracı sayısının yaklaşık 7,5 milyona yaklaştığı hesaplandı.

Aylık taksit 70 bin liraya çıkıyor

Dünya gazetesinin haberine nazaran; fahiş fiyatlar ve krediye erişim zahmeti satışları da etkiledi. Bu yıl konut satışları ağustosta, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 1,1, birinci 8 ayda yüzde 15 düştü. Finansman zorluğu da konuta erişimi kısıtlıyor. Bugün ekspertiz bedeli 5 milyon liralık bir konutta bulunabilecek kredi 1-2 milyon lira. Bu da cepte 3 milyon lira peşinatın hazır olması demek.

Ortalama 2 milyon liralık bir kredide ise faizlerin yüzde 3,5’lara kadar çıkması karşısında konut kredisinde aylık taksitler 60-70 bin lira düzeyinde. Bu ortamda, hükümet yetkililerinin birinci meskenini alacaklara yüzde 1,2 faiz ve 180 ay vadeyle konut kredisi kampanyası sinyali ise dalda umut oldu.

Ev sahipliği süratle artar

KONUTDER Lider Yardımcısı ve Ege Yapı İdare Heyeti Lideri İnanç Kabadayı, şu değerlendirmelerde bulundu: “Kredili konut satışlarının 2022 yılından beri toplam satışlar içindeki hissesinin düşüş gösterdiği bu süreçte; Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın yakın vakitte açıkladığı yüzde 1,20 faiz, 180 ay vade ile birinci konutunu alacak olan bireylere bir kampanya düzenlenmesi ve banka iş birliğinin bu noktada devrede olması son yıllarda düşen mesken sahipliği oranının tekrar üst taraflı ivme kazanmasını sağlayacaktır.

Diğer taraftan aile üyelerinden birine ilişkin konutu olan ve yeni bir konuta yatırım yapmak isteyen alıcıların konut kredisi kullanım yüzdesi dairenin fiyatına nazaran yüzde 25 düzeylerine kadar düşürüldü. Lakin bu kriterlere sahip alıcıların 1.el konut alımında piyasa şartlarında kredi kullanabilmesine müsaade verilmesi bölümün nitelikli konut gereksinimini karşılamaya devam etmesi için kıymetli olduğunu düşünüyorum.“

Karmar Aş İcra Konseyi Lideri Emrullah Yedikardeş gayrimenkul kesiminde gözlerin ekim ayında açıklanacak olan ve birinci konutunu alacak olanlara uzun vadede düşük faizli konut fırsatı sunacak pakete yöneldiğini söyledi.

Faiz imkanı teslimi yaklaşan projelere de uygulanmalı

Emrullah Yedikardeş, paketin TÜİK datalarına nazaran 7 milyonu bulan kiracıların mesken hayallerine takviye olmasının beklediğini belirtirken, birebir vakitte yüksek kredi oranlarından ötürü durulan bölümün canlanmasını da sağlayacağını açıkladı.

Emrullah Yedikardeş, “Ancak uygun faiz imkanının yalnızca yeni başlayan projelere değil, teslimi yaklaşan projelere de uygulanması gerektiğini, bunun hem kirasını hem taksidini ödemesi gereken alıcılara gerçek bir kolaylık sağlayacağını düşünüyorum” dedi.

Kredilerin mesken alacak olanlar için en değerli finansman olduğunu ve belirten Emrullah Yedikardeş, açıklanacak bu cazip paketin yıllardır düşen konut sahipliği oranlarının yükselmesine katkı sağlayacağına inandıklarını açıkladı.