Diplomatik kriz büyüyor: Hindistan Kanadalılara vize süreçlerini durdurdu
Hindistan ile Kanada ortasında, ayrılıkçı bir Sih önderin Kanada’da öldürülmesiyle başlayan tansiyon tırmanıyor. Hindistan Kanada’daki vize süreçlerini durdurdu ve bu ülkedeki vatandaşlarına temkinli olmaları daveti yaptı.
Kriz, Kanada’nın bu hafta, ayrılıkçı Sih başkanın öldürülmesinde Hindistan’ın rolü olabileceğine ait, “inandırıcı iddiaların” soruşturulduğunu açıklamasıyla başladı.
Hindistan tezleri “saçma” diye niteleyerek reddetti.
Uzmanlar bağlarda esasen aylardır yaşanmakta olan gerginliğin bu olayla en yüksek noktasına tırmandığını söylüyor.
Hindistan’ın Kanada’daki vize süreçlerini durdurduğu, Perşembe günü vize süreçlerini yürüten BLS’in internet sitesi üzerinden duyuruldu.
Açıklamada “Hindistan Diplomatik Temsilciliğinden değerli duyuru: Operasyonel sebeplerle 21 Eylül 2023 gününden itibaren Hindistan’a vize süreçleri ikinci bir duyuruya kadar durdurulmuştur” denildi.
Hindistan Dışişleri Bakanlığı BBC’ye bahisle ilgili yorum yapmayı reddetti.
Dün de Hindistan, Kanada’ya seyahat eden ya da orada yaşayan vatandaşlarına “Artan Hindistan zıddı faaliyetler, siyaseten hoşgörülen nefret hataları ve Kanada’daki cürüm temaslı şiddet olayları” nedeniyle “çok temkinli olmaları” ihtarında bulunmuştu.
Delhi idaresi son vakitlerde bu tehditlerden kimilerinin, diplomatlarına ve “Hindistan aykırısı kampanyalara karşı çıkan kişilere” yöneldiğini de kaydetmişti.
Hindistan Kanada’ya en çok öğrenci gönderen ülke. 2022 yılında Kanada’ya giden 320 bin yabancı öğrencinin yüzde 40’ını Hindistan vatandaşları oluşturuyordu.
Kriz nasıl tırmandı? Sihler neden gündemde?
Kanada Başbakanı Justin Trudeau Pazartesi günü, istihbarat örgütlerinin, Hindistan’ın 2020 yılında ‘terörist’ ilan ettiği ayrılıkçı Sih Hardeep Singh Nijjar’ın öldürülmesinde “Hindistan ajanlarının” rolü olup olmadığını araştırdıklarını söyledi, bu bahiste “inandırıcı iddialar” olduğunu kaydetti.
Nijjar 18 Haziran günü Kanada’nın British Columbia bölgesinde, maskeli iki kişinin açtığı ateşle aracının içinde öldürülmüştü.
Trudeau parlamentoda “Bir Kanada vatandaşının Kanada topraklarında öldürülmesinde yabancı bir hükümetin parmağı olması, ulusal egemenliğimizin kabul edilemeyecek biçimde ihlalidir” diye konuştu.
Hindistan bu açıklamalara sert bir formda cevap verdi ve Kanada’nın, böylesi argümanları, “Halistan teröristleri” diye nitelediği Sih ayrılıkçıları koruduğu gerçeğini gizlemek için gündeme getirdiğini kaydetti.
Hindistan hükümeti Sih ayrılıkçıların Batı ülkelerinde Hindistan’dan farklı bir Sih vatanı (Halistan) taleplerini lisana getirmesine genel olarak çok sert reaksiyon gösteriyor.
Hindistan’da 1980’li yıllarda büyüyen Halistan hareketi, nüfusu tartıyla Sihlerden oluşan Pencap eyaletinde silahlı bir ayaklanma yürütmüştü.
Zor kullanılarak bastırılan bu ayaklanma sonrasında ayrılıkçı talepler bugün Hindistan’da pek gündemde görünmüyor lakin Kanada, Avustralya ve İngiltere üzere kayda paha Sih diyaspora nüfusu olan ülkelerde hâlâ tesirli.
Kanada Hindistan dışında en çok Sih’in yaşadığı ülke. Bu ülkede yaşayan 780 bin civarındaki Sih, toplam nüfusun yüzde 2’sini oluşturuyor ve Halistan hareketinin protestoları ve şovlarına sıkça rastlanıyor.
Haziran ayında Hindistan Kanada’ya, bu ülkedeki diplomatlarının can güvenliği konusundaki tasalarını resmen iletmişti.