Yargıtay’ın Can Atalay ivedisi: AYM, 27 Eylül’e tarih verdi, Yargıtay, Berberoğlu örneğine karşın Atalay’ın cezasını bir gün sonra onadı

GÖKÇER TAHİNCİOĞLU

Gezi davasında beş sanık hakkındaki cezaları onayan Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin, TİP milletvekili Can Atalay hakkındaki kararı başka bir tartışma başlattı. Daire, Anayasa Mahkemesi’nin mevcut şartlarda milletvekili dokunulmazlığının sonlandırılamayacağı tarafındaki içtihat kararına karşın Atalay hakkındaki kararı onadı.
Daire, bu kararı, Anayasa Mahkemesi’nin 27 Eylül’de Atalay’ın yaptığı başvuruyu 5 Ekim’de görüşeceğini açıklamasından bir gün sonra verdi. Daha evvel MİT TIR’ları davasında Anayasa Mahkemesi’nin kararı beklenmeden cezanın onanması nedeniyle CHP’li Enis Berberoğlu’nun vekilliğinin düşürülmesinin krize yol açmasına karşın bu yolun izlenmesi dikkati çekti.
TİP’ten vekil seçilen Atalay’ın cezası, Anayasa Mahkemesi’nin ihlal kararından sonra Berberoğlu hakkındaki yargılamanın durdurularak, vekilliğinin geri kazandırılmış olmasına karşın, Anayasa Mahkemesi kararı beklenmeden onandı. Buna nazaran TBMM’nin AYM kararını beklemeden Atalay’ın vekilliğini düşürmesi ihtimali bulunuyor.

Anayasa 14 meçhullüğü: AYM kararına uyulmadı

Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Seyahat davasında ortalarında Osman Kavala ile Atalay’ın da bulunduğu beş sanığın cezasını onadı.

Daire, TİP’ten milletvekili seçilen Atalay’ın durumuna kararında başka bir yer ayırdı. Anayasa Mahkemesi, daha evvel milletvekili seçildikten sonra haklarındaki yargılama sürdürülen Ömer Faruk Gergerlioğlu ile Leyla Güven’in müracaatları üzerine bu bahiste içtihat kararları almıştı.

Yüksek Mahkeme, anayasanın 83. Hususuna nazaran, milletvekillerinin dokunulmazlığının yalnızca anayasanın 14. Hususuna nazaran sonlandırılabileceğini anımsatmıştı.

Anayasanın 14. Hususunda, “Anayasada yer alan hak ve hürriyetlerden hiçbiri, devletin ülkesi ve milletiyle parçalanamaz bütünlüğünü bozmayı ve insan haklarına dayanan demokratik ve lâik Cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler biçiminde kullanılamaz” tabiri yer alıyor. Bu kurala karşıt biçimde kabahat işlediği gerekçesiyle haklarında soruşturma başlatılan ya da dava açılan bireyler hakkındaki soruşturma ve yargılama süreçlerinin vekil seçilmeleri durumunda da devam edeceği düzenleniyor.

Ancak hangi cürümlerin bu kapsama gireceği konusunda 14. hususta özel bir düzenleme bulunmuyor.

Anayasa Mahkemesi, bu durumun hukuksal belirsizliğe yol açtığı belirterek, hak ihlali kararı vermiş, TBMM’den 14. hususun makul hale getirilmesini istemişti.

Yargıtay 3. Ceza Dairesi, Atalay’ın cezasını onarken, bu içtihat kararına uymadı. AYM’nin görüşüne katılmadığını belirtti.

“İşlediği hata belirgin”

Kararda, anayasanın 14. hususunda özel bir düzenlemeye işaret edilmese bile hangi unsurların bu kapsama gireceğine yargının karar verebileceği savunuldu.

Atalay’ın hükümeti yıkmaya teşebbüs kabahatini işlediğinin belirtildiği kararda, bu cürmün unsur kapsamına gireceği konusunda kuşku bulunmadığı vurgulandı.

Berberoğlu örneği de yetmedi: AYM bir gün evvel tarih verdi, Yargıtay onadı

Daire, bu kararı verirken Berberoğlu konusunda yaşananları da dikkate almadı. Yargıtay, MİT TIR’ları davasında milletvekili seçilmesine karşın Berberoğlu hakkındaki 5 yıl 1 aylık cezayı onamıştı. Milletvekilliği düşürülen Berberoğlu, cezaevine konulmuştu. Anayasa Mahkemesi, bu karardan sonra Berberoğlu hakkındaki yargılamanın durdurulması gerektiğini belirterek, davayla ilgili olarak da hak ihlali kararı vermişti.

Bunun üzerine Berberoğlu hakkındaki yargılamanın durmasına ve vekilliğinin geri kazandırılmasına karar verilmişti. Yargıtay 16. Ceza Dairesi, AYM’nin kararı beklenmeden karar verdiği için eleştirilmişti.

Yaşananlara karşın Yargıtay 3. Ceza Dairesi, AYM’yi beklememeyi tercih etti. Anayasa Mahkemesi, 27 Eylül’de, Atalay’ın vekil seçilmesine karşın tahliye edilmemesi nedeniyle yaptığı başvuruyu 5 Ekim’de görüşme kararı aldı. Yargıtay ise bu açıklamadan bir gün sonra Seyahat davasını karara bağladı ve Atalay’ın cezasını onadı.

Vekilliği düşebilir

Cezasının nihaileşmesi nedeniyle TBMM’nin açılmasının akabinde Atalay’ın vekilliğinin düşürülebileceği belirtiliyor. Yargıtay üzere TBMM’nin de Anayasa Mahkemesi’ni bekleme mecburiliği bulunmuyor.

Ancak AYM’nin 5 Ekim’de bu bahiste bir karar vermesi durumunda Atalay’ın durumunun yine kıymetlendirilmesi kelam konusu olabilecek.

3. Ceza Dairesi ısrar etti, lokal mahkeme durdurdu

Berberoğlu ile ilgili ana davada yargılamanın durmuş olmasına karşın Yargıtay 3. Ceza Dairesi, “örgüte yardım” kabahatinden açılan davada durma kararı vermedi ve Berberoğlu hakkındaki kararı vekil olmasına karşın geçtiğimiz aylarda bozdu.

Davaya tekrar bakan mahallî mahkeme ise Berberoğlu hakkındaki yargılamanın durmasına karar verdi.

TIKLAYIN | Yargıtay, Seyahat’te AİHM kararı ile AYM içtihadını dikkate almadı, cemaat dinlemelerini delil saydı, cezaları az bularak onadı