Petkim ihalesini kazanmıştı, artık Bakü zindanlarında

Rus ajansları dün öğlen saatlerinde “flaş” kaydıyla bir haber geçti: Ruben Vardanyan, Azerbaycan hudut güçleri tarafından gözaltına alınmış ve elleri kelepçeli olarak Bakü’ye sevk edilmişti.

TürkRus’ta yer alan habere nazaran, “Forbes listesindeki Moskovalı bir milyarderken Rusya vatandaşlığından çıkıp tam bir yıl evvel Ermeni işgali altındaki memleketi, Azerbaycan toprağı Dağlık Karabağ’a yerleşen, burada tanınmamış idarenin ‘devlet bakanı’ olarak atanan bir Ermenistan vatandaşı” olarak vitrindeydi.

Azerbaycan bölgede zafer kazanarak topraklarını geri almaya başladıktan sonra, Bakü’nün dayatması sonucu “devlet bakanı” sıfatını bırakmış, lakin “direnişçi” olarak Dağlık Karabağ’da kalmaya devam etmişti. Ta ki, Azerbaycan yeni bir operasyonla bölgenin tamamında denetimi ele alana ve on binlerce Karabağ Ermenisi konutlarını terk ederek Ermenistan topraklarına sığınmaya başlayana kadar.

55 yaşındaki Ruben Vardaryan da, hududu geçerek Erivan’a ulaşmaya çalışırken Azeri güçlerince durduruldu, gözaltına alındı ve yargılanması beklenen Bakü’ye yollandı.

16 yıl öncesine dönelim:

Ruben Vardanyan şimdi 39 yaşında, Moskova’daki en başarılı yatırım bankalarından Troika Dialog’un sahibiydi. Lider Putin’in Rusya’da “oligarklar” olarak isimlendirilen, iş dünyasının önde gelen isimleriyle yaptığı çok özel toplantılara davet edilecek kadar kıymetli bir isimdi.

İşte 2007’de Ruben Vardanyan, Türkiye’de de bir anda manşetlere çıkan bir isim olmuştu. Zira Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük özelleştirme ihalelerinden birini, onun da büyük ortaklardan biri olarak bulunduğu konsorsiyum kazanmıştı.

5 Temmuz 2007’de Türk basınına yansıyan haberlerden aktaralım:

“Petkim 2,05 milyar dolara özelleştirildi.

Petkim’in yüzde 51’lik kamu payının blok satışına ait özelleştirme ihalesine en yüksek teklifi 2 milyar 50 milyon dolar ile TransCentral Asia Petrochemical Ortak Teşebbüs Kümesi (OGG) verdi.

İhaleye, Carmel-Limak Ortak Teşebbüs Kümesi (OGG), Trans Central Asia Petrochemical OGG, Şiddetli Holding A.Ş., Hokan Chemicals OGG, Çalık-IOCL OGG, Naksan- Torunlar- Toray- Kiler OGG, Fırat Plastik A.Ş. ve Socar & Turcas- Injaz OGG katıldı.

İhale yarışında Socar Turcas ve Trans-Asia ortasında çekişme yaşanırken, Rus ve Kazak ortaklı kümenin ihale müddetince mola almaması dikkat çekti. İhaleyi kazanan şirket açıklama için basın mensuplarından müddet isterken, kümenin orijini hakkındaki soruları cevapsız bırakmaları dikkat çekti. Kısa bir mühlet sonra yapılan açıklamada da birçok soru karşılıksız kaldı. Gerek ihaleyi kazanan kümenin gerekse Özelleştirme Yönetimi yetkililerinin bu husustaki hali tenkitlere neden oldu.” (ANKA)

“Petkim’i alan şirket Kazak değil ABD’li, baş finansör Ermeni

Petrokimya Holding AŞ’nin (Petkim ) yüzde 51 oranındaki payına dün düzenlenen ihalede 2 milyar 50 milyon dolar ile en yüksek teklifi veren Rus ve Kazak iştiraki TransCentralAsia Petrochemical Holding Ortak Teşebbüs Kümesi ‘nun gerisinde kimler olduğu konusu soru işaretlerine neden oldu. Konsorsiyuma danışmanlık yapan Recai Ulusoy, Rus portföy yatırım şirketinin Investment Troika Dialog, stratejik yatırımcıların ise Caspi Neft ve Investment Industrial Group Eurasia olduğunu bildirdi. Konsorsiyum ortaklarından Troika Dialog, Rusya’nın en büyük yatırım bankası olarak biliniyor. 1991 yılında kurulan bankanın başında Ermeni asıllı işadamı Ruben Vardanyan var. Ortalarında milletlerarası kontrol ve danışmanlık firması Ernst&Young’ın da bulunduğu birçok kuruluş tarafından “Rusya’da yılın yatırımcısı” seçilen Vardanian, Troika Dialog’un yüzde 65’ine sahip. Kalan payların ise 70 ortak ortasında paylaştırıldığı biliniyor.

1992 yılında Moskova Devlet Üniversitesi İktisat Fakültesi’nden mezun olan genç işadamı İtalya’da master eğitimi aldıktan sonra yatırım bankası Merrill Lynch’in Gelişen Piyasalar Eğitim Programı ve Harvard Business School tarafından açılan kurs programlarını da tamamladı. Troika’da kurulduğu yıl olan 1991’de şimdi 22 yaşındayken çalışmaya başlayan Vardanyan, 10 yıl sonra CEO koltuğunda oturdu. 2001 yılında Troika, Sovyet periyodunda epey güçlü olan fakat unutulmuş sigortacılık devi Rosgostrakh’ı satın alarak birinci sıçramayı gerçekleştirdi” 6 Temmuz 2007, Hürriyet

İşte konsorsiyumun gerisinde “Ermeni diasporasının paralarını yöneten Ruben Vardanyan’ın olduğu” yorumları Türk medyasında geniş yer bulduktan sonra, ihale sessiz bir formda iptal edilmiş ve daha sonra ihalede ikinci en yüksek teklifi veren Socar-Turcas-Injaz Ortak Teşebbüs Kümesi ile kontrat imzalanmıştı. Petkim’in sahibi artık Azerbaycan’ın devlet petrol şirketi SOCAR olmuştu.

İşte 16 yıl evvel Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşlarından birinin büyük ortağı olmak üzereyken Petkim’i Azerbaycan’a kaptıran Vardanyan, yıllar sonra “Dağlık Karabağ davası” uğruna Rusya’yı terk edip Rus pasaportunu iade etti.

2021’de 1 miyar dolar olan servetiyle Rusya’nın en varlıklı 116. ismiydi.

Çok değil bir yıl sonra bu kere “uluslararası hukuka nazaran Azerbaycan’ın toprağı olan Karabağ’a yasa dışı yollardan girerek, Azeri devletini devirmeye yönelik silahlı kalkışmanın başkanlarından biri olarak faaliyet göstermek” başta olmak üzere, pek çok cürümden yargılanma riskiyle Azerbaycan’da gözaltına alındı. Elleri kelepçeli Bakü’ye yollandı.