İsrail’de yargı düzenlemesine karşı protestolar 38. hafta da devam etti

İsrail’de Başbakan Binyamin Netanyahu öncülüğündeki çok sağcı koalisyon hükümetinin yargı düzenlemesine karşı düzenlenen protestolar, on binlerce kişinin iştirakiyle 38. haftada da devam etti.

Netanyahu hükümetinin yargı düzenlemesine karşı her hafta cumartesi akşamı kitlesel şovlar düzenleyen İsrailliler, 38. haftada da ülke genelinde sokaklara ve meydanlara indi.

Başta Tel Aviv, Batı Kudüs, Hayfa ve Herzliya üzere kentler olmak üzere ülke genelinde onlarca farklı noktadaki şovlara on binlerce İsrailli katıldı.

İsrail bayrakları taşıyan protestocular, davullar, düdükler ve havalı kornalarla ritim tutarak “demokrasi” sloganları attı. Tel Aviv’deki göstericiler, birtakım noktalarda meşaleler yaktı.

Ülke genelinde farklı noktalardaki protestolarda göstericiler, Netanyahu ve hükümetteki öbür bakanları eleştiren sloganlar, fotoğrafların yer aldığı pankart, afişler ve dövizler taşıdı.

Netanyahu hükümetinin tartışmalı yargı düzenlemesi

İsrail’de 2022’nin son günlerinde misyona başlayan Netanyahu liderliğindeki koalisyon hükümeti, çok sağcı ve çok dindar partileri barındırıyor.

Netanyahu’nun hükümeti kurduğu süreçte koalisyon mutabakatlarının en kıymetli kısmını, başta kelam konusu yargı ıslahatı olmak üzere yasa dışı Yahudi yerleşim ünitelerinin genişletilmesi ve çok sağcı isimlere idarede kritik misyonlar verilmesi üzere unsurlar oluşturuyordu.

Adalet Bakanı Yariv Levin, Netanyahu koalisyonunun vazifeye gelmesinin çabucak akabinde 5 Ocak’ta yargının yetkilerini sonlandıran, yüksek yargı mensuplarının atamaları üzerindeki tesirini azaltan, yürütme üzerindeki kontrolünü ortadan kaldıran ve yargının kimi yetkilerini Meclise devreden kapsamlı bir “yargı reformu” planladıklarını duyurmuştu.

Hükümet destekçileri, “seçilmiş siyaset kurumunun iradesine karşı denetimsiz güçle donatılmış yargıyı dizginlemek” için kelam konusu “reforma” muhtaçlık duyulduğunu savunuyor.

Yargı paketinin aksileri ise düzenlemenin “İsrail’de yürütme gücü üzerindeki tek tesirli kontrolü ortadan kaldırarak sivil özgürlüklere, ekonomik refaha ve ülkenin milletlerarası imajına ziyan verdiğini” düşünüyor.

Genellikle “yargı düzenlemesi” olarak anılan türel plan, İsrailliler ortasında siyasi bakış açılarına nazaran “yargı reformu”, “yargı darbesi” yahut “yargının ele geçirilmesi” üzere farklı tanımlamalarla tabir ediliyor.

İsrail’de yargının en yüksek mercisi Yüksek Mahkeme, 12 Eylül’de Meclisin onayladığı yargının hükümet üzerindeki kontrolünü azaltan “Akla Yatkınlık Yasası’nı” 15 yargıcın katıldığı oturumda görüşmüştü.

Akla Yatkınlık Yasası, Yüksek Mahkemenin hükümetin verdiği kararları “kamu çıkarına hizmet etmediği, akla yatkın olmadığı yahut çıkar çatışması doğurduğu” münasebetleriyle bozma yetkisini elinden alarak yargının yürütme üzerindeki kontrolünü azaltmayı hedefliyor.