Dilek Taşı’nın Hüseyin’i Açıl anlattı: Dizideki ‘abi’ Yılmaz Güney mi; karakteri neden bu kadar içselleştirildi?

Deniz Kıryazı

Dilek Taşı dizisi şiddetli 80’ler periyodunu ekrana taşırken, seyirci tarafından hayli ağır bir ilgi ile yayın hayatına başladı. Konuk oyuncu olarak diziye dahil olan Ziver Armağan Açıl’ın canlandırdığı ve ömrü sadece iki kısım olarak yazılan Hüseyin’in seyirci üzerinde bıraktığı tesir ise büyük.

Ziver Armağan Açıl, Hüseyin karakterinin neden bu kadar ses getirdiğini anlatırken, seyircinin “Hüseyin’i ve çektiği acıları çok gerçek bulduğunu” söyledi. Oyuncu, 80’lerde bir çocuk olarak yaşadıklarını anlatırken, hayat verdiği Hüseyin karakterini “nadir rastlanan adamlardan biri” olarak tanımladı. “Bu topraklar çok görmüş bu türlü fedakâr adamlar. Bir kıymet, bir ideoloji uğruna kendini feda edebilmek, bir oburu için bunu yapabilmek bence insan üstü bir davranış” dedi.

Açıl’ın sorularımıza verdiği karşılıklar şöyle…

– Ankara kökenli bir oyuncusunuz. Ankara’da birçok oyun yazıp yönettiniz. En düzgün direktör mükafatına sahipsiniz. 10.Uluslararası İpek Yolu Sinema Şenliği’nde, “Meryem” sinemasıyla “en düzgün erkek oyuncu” mükafatını aldınız. Almanya’da ayrıyeten direktörlük ve eğitmenlik yaptınız. Baktığımızda mesleği başarılarla dolu bir sanatçısınız. Tüm bunlara karşın, 25 yıldır oyunculuk ve eş vakitli olarak direktörlük yapan biri olarak, sizi bu vakte kadar neden tanımadık? Bu kadar vakit nerdeydiniz? Yılları sahnede geçmiş biri olarak ekrana iş yapmaya uzaklıklı miydiniz?

Aslında ekrana aralıklı değildim, hatta ekranda vardım. Uzunca bir müddet bir Ankara dizisinde oynadım. Ama tanınan kültür günlük, hatta anlık bir durum. Bugün varsınız, yarın yoksunuz. Bu işin görünürlüğü çok fazla oldu, zira proje çok büyük. Ama en nihayetinde Hüseyin karakteri de unutulacak, emin olun. Bundan evvel yaptığım tüm işler üzere. Maalesef yarın Hüseyin’i kimse hatırlamayacak, bundan evvel unutulmuş bir sürü can üzere, bir sürü kıssa üzere. Oynadığımız karakterler, süratli tüketim toplumunda unutulmaya mahkûm hayal kahramanları aslında. Bırakın bir dizi karakterini, bu ülkede ne canlar unutuldu. Ne demişler; hafıza-i beşer, nisyan ile maluldür.

– Pekala sizce Hüseyin karakteri neden bu kadar ses getirdi? Seyirci bu karakterde sizce ne bulduğu için karakteri bu kadar içselleştirdi?

Sanıyorum karakterin çektiği acıların gerçekliğiyle yüzleşti seyirci. Hüseyin’i ve çektiği acıları çok gerçek buldular. Yıllardır ya çektiler bu acıları ya da çok yakınlarının yaşadıklarına şahit oldular. Bildikleri, deneyimledikleri hisler ve yaşanmışlıklar bunlar.

– Hüseyin karakterini nasıl tanımlarsınız? 

Ana hikayede çok kısa müddet var olmuş bir karakter Hüseyin. Öykünün kahramanının hayatında üç gün var olmuş bir adam. Bu kadar kısa müddette kendini onun için feda ettiğini görüyoruz. Bu türlü beşerler bizim ülkemizde çok vardı aslında. Bu topraklar çok görmüş bu türlü fedakâr adamlar. Bir kıymet, bir ideoloji uğruna kendini feda edebilmek, bir oburu için bunu yapabilmek bence insan üstü bir davranış. Bu bir insanın ulaşabileceği en üst nokta olabilir. Hele bu yaşadığımız kapitalist dünya sisteminde, bu bencil nizam içinde, Hüseyin de bu az rastlanan adamlardan biri.

– Siz de oyunculuğunuzla bu fedakâr insanı desteklemişsiniz. Hüseyin olmuşsunuz. Bunun için bir hazırlık yaptınız mı?

Oyunculuk dediğimiz şey karakter yaratmakla alakalı. Kendi hayatımda Hüseyin üzere acılar çekmedim ben, fakat çekenleri gördüm. Oyunculuk da biraz bu türlü bir şey, hayatın içinde var olan bir şeyi aksettirebilmek. İnandırıcı olabildiysem ne memnun bana. Lakin bir bütün olarak görmekte yarar var. Bir hayale ortak oldum ben. Daha doğrusu bir hayalin gerçekleşmesine bir nebze tuz oldum. Muharrir bir hayal kurdu evvel. Sonra direktör o hayale ortak oldu. Yazılı bir hayali imaja döktü. Kamerası, ışığı, sesi, sanatı, makyözü, kuaförü, çaycısı. İmal tüm bunlara imkân sağladı. Oyuncu olarak bizler de naçizane ete kemiğe büründürdük. Yani kolektif bir iş bu.

Ziver Armağan Açıl & Deniz Kıryazı

“Ben sözümü daima sahnede söylemek istedim”

– Dilek Taşı dizisine dahil olma süreciniz nasıl gelişti? Rolü kabul etmenizdeki en değerli etken neydi?

Ben hayatım boyunca ideallerimi, ideolojimi, siyasi görüşümü didaktik bir biçimde söyleyen, sunan bir adam olmadım. Tiyatronun içinde olmanın verdiği güçle, sözümü daima sahnede söylemek istedim. Bununla ilgili kendimce çabaladım daima. Bir proje için Almanya’ya gitmiştim, oradan döndüğümde bu türlü bir dizi ve rol için teklif geldi. 1980 ile ilgili bir proje var ve burada bu türlü bir karakter var dendiğinde çok fazla düşünmeme gerek kalmadı. Senaryoyu okuduğumda da çok beğendim. Kıssayı ve Hüseyin’i çok severek kabul ettim. Yeniden en yeterli bildiğim işi yaparak kederimi aktarabilecek olmak beni heyecanlandırdı.

Hikaye 80’lerde geçiyor, 80’ler tüm Türkiye için acı ve iz bırakan bir periyot oldu. Siz 80’leri nasıl deneyimlediniz? 80’ler hakkında ne düşünüyorsunuz?

80’lerde bir çocuk olarak, 12 Eylül’ü yaşamış ve bunun tesirini yıllarca üzerinde hissetmiş biri olarak, yaşadığım yer, büyüdüğüm topraklarla ilgili de, o periyodun en acı çeken memleketlerinden birinde, Fatsa’da büyümüş olmanın verdiği tesirle söylüyorum ki çok acı, çok sıkıntı vakitlerdi. Birinci gençlik yıllarımda çözebildiğim, o devirden kalma yaralarım vardı. 17-18 yaşlarımdayken anlamaya başladığım, kitaplardan okuduğum şeylerle karşılaştırdığım, tanıştığım dostlarımla dertleştiğimde, yaşanılanın ne derece acımasız olduğunu anladım. Ve daha derine indikçe, 80’lerde yaşanan acının çok daha evvel başladığına inanıyorum. Asıl acı olansa hala de devam ettiğini biliyorum.

“Yılmaz abi karakteri hayali bir kahraman diyelim”

– Dizideki Yılmaz abi karakteri Yılmaz Güney mi?

Yılmaz abi karakteri hayali bir kahraman diyelim. Evet, bir benzerlik kelam konusu, muhtemelen senaristimizin de bu türlü bir göndermesi mümkün fakat yaptığımız iş bir dizi. Kurgu yani. Bir belgesel değil. Dizideki tüm karakterler ve olaylar birebir gerçek olamaz. Dizinin geçtiği devir 1980 ve ihtilal evet. Yakın tarih. Çoğumuz yaşadık o yılları. Birçok olay ziyadesiyle bu türlü yaşandı. Lakin televizyon dizilerinin belgeseller olmadığını, yakın bile olsa tarihi dizilerden öğrenemeyeceğimiz unutmamak gerekiyor. Dramatik metin dediğimiz bu türlü bir şey. Kurgusal bir dünya burası. Dediğim üzere bunu başarmak için de kolektif bir ruh çalışıyor. 

– Son vakitlerde dizilerdeki berbat oyunculukların tartışıldığı toplumsal medyada, sizin bu kadar ses getiren bir performansla gündem olmuş olmanız hakkında ne söylemek istersiniz?

Hüseyin’in oluşmasında katkısı olan tüm gruba teşekkür ediyorum evvel. Sonra da izleyicilerin nazik ve içten bildirilerine şükranlarımı sunuyorum. İnsanlara dokunabildiysem, hissettirebildiysem, inandırabildiysem ne memnun bana. Esasen bu mesleği ne için yapıyoruz ki? Sondaki o alkış için. O denli değil mi? Şanslıyım ki bir dizi yayınından sonra da bu alkışı bana duyurdu seyirci. Daha ne isterim. 

– Sizi bundan sonra diğer projelerde görebilecek miyiz? Bu dönem için projeleriniz neler?

Görüştüğümüz kimi dizi ve sinema projelerimiz var. Sürprizlere hazır olmak lazım. Bakalım becerebilecek miyim? Ayrıyeten Almanya’da yeniden bir oyun yöneteceğim. Bu orada yaptığım dördüncü oyun olacak. Ağır bir formda çalışmaya devam.