AYM, Öğretmenlik Meslek Kanunu’na ait kararının münasebetini açıkladı

Anayasa Mahkemesi (AYM), Öğretmenlik Meslek Kanunu’ndaki öğretmenlikte meslek basamaklarının oluşturulmasına ait kuralda kamu faydası bulunduğuna hükmetti.

Yüksek Mahkeme, CHP’nin 7354 sayılı Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun kimi kararların iptali istemiyle yaptığı başvuruyu 13 Temmuz’da görüşmüş, aday öğretmenlerin Adaylık Kıymetlendirme Komitesince yapılan kıymetlendirme sonucu mesleğe atanması, aday öğretmenlik sürecine ait adap temeller ile mesleğin meslek basamaklarında ilerlemeye ait yordam ve asılların yönetmelikle düzenlenmesine ait kuralların da yer aldığı birtakım kararların iptaline, birtakım kararların iptal isteminin ise reddine karar vermişti.

AYM’nin gerekçeli kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.

Gerekçede, Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun iptali istenen 3. hususunun 4 numaralı fıkrasında, öğretmenlik mesleğine ait meslek basamaklarının açık ve net formda düzenlendiği, bu tarafıyla kuralın meçhul ve öngörülemez olduğundan kelam edilemeyeceği vurgulandı.

Bu kuralın yasallık ölçütüne ters olmadığı belirtilen münasebette, “Ayrıca kuralla öğretmenlik mesleği, meslek ve liyakat prensiplerine uygun olarak meslek basamaklarına ayrılmıştır. Öğretmenlik mesleği için meslek basamaklarının oluşturulmasının gayesi öğretmenlerin mesleklerinde kariyer ve liyakat temellerine uygun olarak ilerlemeleri, mesleksel gelişimlerini sağlamaları ve bunlara bağlı olarak özlük haklarının güzelleştirilmesidir. Bu değerlendirmeler ışığında kuralın kamu faydasına yönelik olduğu sonucuna varılmıştır.” tespiti yapıldı.

Gerekçede, kanunun, iptali istenen bir diğer hususunda, öğretmen adaylarında aranacak niteliklerin temel unsur ve asılları ile yasal çerçevenin kanunla belirlendiği fakat yönetime düzenleme yetkisinin tanındığı aktarıldı.

Kanun koyucunun bu biçimde öğretmen adaylarında aranacak niteliklerin yasal çerçevesini çizdikten sonra hangi dersin hangi niteliklere sahip öğretmen adayınca okutulacağına yönelik düzenleme yetkisini yönetime bırakmasında bellilik ve yasama yetkisinin devredilmezliği unsurlarına karşıt düşen bir istikamet bulunmadığı kaydedilen kararda, bu münasebetlerle, kuralların Anayasa’ya karşıt olmadığına ve iptal taleplerinin reddine karar verildiği bildirildi.

İptal edilen hükümler AYM, kanunun “Aday Öğretmen Yetiştirme Programı ve Adaylık Kıymetlendirme Komitesinin oluşumu ile aday öğretmenliğe ait öbür metot ve temellerin yönetmelikle düzenlenmesini”ni öngören kararını iptal etti. İptal münasebetinde şunlar kaydedildi: “Dava konusu kuralla adaylık sürecine ait kıymetlendirme yapacağı öngörülen Adaylık Kıymetlendirme Komitesinin oluşumunun, yetkilerinin, çalışma prensiplerinin ve yapacağı değerlendirmeye ait objektif ölçütlerin, Aday Yetiştirme Programı’nın kapsamının rastgele bir tereddüde yer vermeyecek biçimde açık ve net olarak düzenlenmediği görülmüştür. Anayasa’da münhasıran kanunla düzenleme yapılması öngörülen kamu hizmetlerinde kalma hakkına ait bir hususta rastgele bir yasal çerçeve çizilmeden, temel unsurlar belirlenmeden sınırsız, bilinmeyen, geniş bir alanın yönetmeliğe bırakılmasının öngörülmesi nedeniyle kuralın temel hak ve özgürlüklerin kanunla sınırlanması gerekliliğine karşıt olduğu sonucuna ulaşılmıştır.” Anayasa Mahkemesi, uzman öğretmen unvanı için yapılan yazılı imtihana başvurabilmek için “mesleki gelişim alanlarında uzman öğretmenlik için öngörülen taban çalışmaları tamamlamış olmak” kaidesini getiren düzenleme ile mesleğin meslek basamaklarında ilerlemeye ait yöntem ve asılların yönetmelikle düzenleneceğini öngören kanun kararlarının de iptaline karar verdi.

İptal edilen kararlar 9 ay sonra yürürlüğe girecek

Gerekçede, dava konusu kurallarla öğretmenlik meslek basamaklarında ilerlemenin şartları ortasında yer alan mesleksel gelişim alanlarında gerekli olan minimum çalışmaların temel prensiplerinin, kapsamının ve niteliğinin rastgele bir tereddüde yer vermeyecek biçimde açık ve net olarak düzenlenmediği vurgulandı.

Kamu vazifelilerinin özlük işlerine ait bir bahiste Anayasa’da münhasıran kanunla düzenleme yapılmasının öngörüldüğü aktarılan münasebette, “Bu bağlamda kamu vazifelilerinin özlük işlerine ait bir mevzuda rastgele bir yasal çerçeve çizilmeden, temel prensipler belirlenmeden sınırsız, meçhul, geniş bir alanın yönetmeliğe bırakılmasının öngörülmesi nedeniyle kuralların temel hak ve özgürlüklerin kanunla sınırlanması gerekliliğiyle bağdaşmadığı sonucuna varılmıştır.” tespiti yapıldı.

Yüksek Mahkeme, iptal kararlarının kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine karar verdi.