Avrupa’dan Osman Kavala için “diyalog” daveti
Avrupa Kurulu Ankara’ya bir defa daha Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş’la ilgili Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarını yerine getirme davetinde bulundu.
AİHM kararlarının icrasını denetleyen Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesinin bu hususla ilgili periyodik toplantıları bu hafta Strasbourg’da yapıldı.
Komite, Osman Kavala hakkında geçen yıl başlatılan “ihlal prosedürü” kapsamında rastgele bir yaptırım planı açıklamadı. Bu evrakla ilgili AİHM kararlarını, bu kararlar temelinde Komite’nin evvelki kararlarını ve AİHM kararlarıyla ilgili Türkiye’nin yükümlülüklerini bir sefer daha hatırlatmakla yetindi.
Strasbourg’daki toplantıya Adalet Bakan Yardımcısı Niyazi Acar’ın katılmasını “memnuniyet verici” olarak tanımlayan Komite, “tüm yetkili Türk makamlarını ve ulusal yargı organlarını” AİHM kararları uyarınca Osman Kavala’yı derhal özgür bırakacak kararı vermeye çağırdı.
Komite, 16-17 Mayıs 2023 tarihlerinde İzlanda’da düzenlenen Avrupa Kurulu devlet ve hükümet önderleri tepesinde kabul edilen “Reykjavik Deklarasyonu”nda AİHM kararlarının icarsında yaşanacak zorluklarla ilgili olarak üye devletlere Avrupa Kurulu organlarıyla en üst seviye siyasi diyalog daveti yapıldığını da hatırlattı.
Yaptırım yaklaşımı yerine diyaloğu ön plana çıkaran Komite, “Kavala’nın hür bırakılmaması halinde”, hakkındaki AİHM kararlarının uygulanışında “en elverişli ilerleme yolunu bulmak maksadıyla öteki tedbirleri incelemeye devam etmeyi” kararlaştırdı.
Ankara’nın Hareket Planı
Ankara bu karar öncesi Strasbourg’a ilettiği Aksiyon Planı’nda, Kavala hakkında ulusal mahkemeler önünde yargı sürecinin devam ettiğini belirtip, Avrupa platformunda karar alınmadan bu sürecin sonlanmasının beklenmesini istedi.
Ankara ayrıyeten Kavala evrakında Strasbourg ile yürütülen üst seviye teknik ve siyasi diyaloğa vurguda bulundu. Bu diyalog kapsamında Avrupalı büyükelçilerden oluşan bir heyet ile Türk makamları ortasında Aralık 2022’de birinci görüşmenin gerçekleştiğini, Avrupa Kurulu Parlamenter Meclisi (AKPM) Türkiye raportörlerinin 13 Ocak 2023 tarihinde Kavala’yı Silivri Cezaevi’nde ziyaret ettiğini, oluşturulan Temas Kümesi’nin Şubat ve Nisan aylarında Türk makamlarıyla görüştüğünü hatırlattı.
Kavala’nın avukatlarından dizi eleştirisi
Osman Kavala’nın avukatları ise 30 Ağustos 2023 tarihinde Strasbourg’a ilettikleri bir görüşte AİHM kararlarının hâlâ yerine getirilmediğini belirtti. Avukatlar, Bakanlar Komitesinden Türk makamlarıyla en üst seviyede temasa geçilmesini, Adalet Bakanlığı’ndan kapsamlı ve gerçek bilgi talep edilmesini, Anayasa Mahkemesi’ne AİHM kararlarını tam olarak ve acilen yerine getirme davetinde bulunulmasını ve Kavala’nın TV dizilerinde “suçlu” üzere gösterilmesinin kınanmasını istedi
Demirtaş’ta alternatif formül
Bakanlar Komitesi, Selahattin Demirtaş belgesinde da diyaloğu ön plana çıkardı. Komite, AİHM kararlarına karşın Demirtaş’ın özgür bırakılmamasının, “Ulusal makamların AİHM ve Bakanlar Komitesi kararlarını dikkate almadıklarına yönelik kanıyı kuvvetlendirdiğine” vurguda bulundu. Demirtaş için, “Hakkında AYM önündeki sürecin sonlanması beklenene kadar tutukluluk dışındaki tedbirler de incelenerek, derhal özgür bırakılması” davetini yineledi.
Avrupa Kurulu üyesi devletler ve Avrupa Kurulu Genel Sekreterine, “Demirtaş’ın tutukluluk halini Türk makamlarıyla temaslarda gündeme getirme” davetinde bulunulan kararda, evrakta ilerleme olmaması halinde hususun Aralık 2023’te Strasbourg’daki AİHM kararları gündemli toplantıda tekrar ele alınacağı bildirildi.
Bakanlar Komitesi, Kavala ve Demirtaş hakkındaki AİHM kararları temelinde Yargıçlar ve Savcılar Şurası’nın (HSK) “Yürütmeye karşı bağımsızlık ve tarafsızlığının sağlanması” için gerekli tüm tedbirlerin alınmasını da talep etti.