Almanya göç siyasetinde uzlaşma arayışı

Almanya’ya rekor göç nedeniyle koalisyon hükümeti tenkitlerin odağında. Muhalefet göç siyasetinin sertleştirilmesini istiyor.

Avrupa Birliği (AB) içinde en çok göç alan ülkelerden Almanya’da bu yılın başından itibaren sistemsiz göçmen sayısında kaydedilen artış ve iltica sayılarının katlanması üzerine muhalefet, üçlü koalisyon hükümetine yönelik tenkitlerin dozunu artırdı. Ana muhalefeti oluşturan Hristiyan Birlik’ten (CDU/CSU) federal hükümetten daha sert bir göç siyaseti talep eden sesler yükseliyor.

Muhafazakâr pek çok üst seviye siyasetçi, Toplumsal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti (FDP) koalisyonu ile sistemsiz göçle gayret konusunda iş birliğinin artırılmasını da talep ediyor.

Yeşiller partili Başbakan Yardımcısı ve İktisat ve İklim Müdafaa Bakanı Robert Habeck de partisinin gerçekçi tahlil adımlarına açık olduğunu duyurarak muhalefete olumlu sinyal verdi. 

Sosyal Demokrat Parti üyesi, Almanya İçişleri Bakanı Nancy Faeser de ağır göçmen gelişlerinin olduğu doğu hududunda tertipli denetimler yapılmasını reddeden tavrından vazgeçti. Faeser, verdiği bir mülakatta Polonya-Almanya ve Çekya-Almanya sınırılarında sistemli hudut kontrolleri yapılacağını duyurdu. Şimdiye kadar Bakan Faeser bunu reddetmiş, yalnızca ani denetimler ile insan kaçakçılığıyla mücadele etmenin tesirli olduğunu savunmuştu.

Ana muhalefetten geniş iştirakli göç siyaseti talebi

Ana muhalefeti oluşturan Hristiyan Birlik blokunun büyük bileşenlerinden Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) partisi başkanı Friedrich Merz ile partinin Genel Sekreteri Carsten Linnemann, iktidardaki üçlü koalisyon ile uzlaşma içinde göçle gayret edilmesine hazır olduklarını vurguladı.

CDU Genel Sekreteri Linnemann,Süddeutsche Zeitung‘a verdiği demeçte, 1993 yılında olduğu üzere bir iltica uzlaşısı için omuz omuza hareket etmenin mümkün olduğunu söyledi. Başbakan Yardımcısı Habeck de bütün demokratik partilerin tahlil ararkan yardım etmeye yükümlü olduğunu belirtti. 

Almanya’da 1990’lı yılların başında da o periyoda kadar görülmemiş düzeyde sığınmacı gelmiş, toplumsal tartışmalar artmış, sağcı eğilimler güçlenmiş, o devirde çok sayıda çok sağcı ve ırkçı atak ve kundaklama aksiyonları düzenlenmişti. Bunlar ortasında Mölln ve Solingen üzere Türkiye kökenlilerin can verdiği ırkçı taarruzlar da yer alıyor. 1992 yılında ise Hristiyan Birlik partileri, Toplumsal Demokrat Parti ve Hür Demokrat Parti bir uzlaşı sağlayarak iltica haklarında kısıtlamaya gitmişti. Uzlaşı 26 Mayıs 1993’te Federal Meclis’te oylanmıştı. Bundan yalnızca üç gün sonra Solingen’de Genç ailesi mensubu beş Türkiye kökenli konutlarına düzenlenen kundaklama sonrasında hayatını kaybetmişti. Hak savunucuları, uzlaşının çok sağcıları güçlendirdiğini tez etmişti.

Yeşiller’in solcu kanadı direnecek mi?

Yeşiller partisi içindeki sol kanat ise yıllardır iltica ve göç konusunda insani şartların ehemmiyetini vurgulayıp, Almanya’yı göçle gayrette izolasyona götürecek siyasetleri prensipte reddediyor. Münasebetiyle Yeşiller partili Bakan Habeck’in açıklamalarına parti içinde direniş olabileceği yorumları da yapılıyor.

Augsburger Allgemeine‘ye konuşan CDU önderi Merz, göç konusunda daha sert bir çizgi izlenmesi gerektiği fikrinde olduğunu tabir etti. “Geri çevirme ve hudut dışı etmelerde dengeli değiliz” diyen Merz, bu bahiste Danimarka’nın örnek alınması gerektiğini savundu. Danimarka’da iltica başvurusu süren şahıslara devlet materyal dayanağı veriyor ve mülteci yurtlarında barındırıyor. Başvurusu rededdilen ve hakkında hudut dışı kararı verilenler de bekletilmeden yurt dışına gönderiliyor.

Yine muhalefetten CDU Lider Vekili Jens Spahn ise Cenevre Mülteci Mutabakatı’nın gözden geçirilmesi gerektiğini belirterek, “Tanrıdan Musa’ya gönderilmiş bir kitap değil, değiştirilebilir” diye konuştu. Tıpkı partinin önde gelen isimlerinden Thorsten Frei da “Avrupa İnsan hakları Konvansiyonu’nun da yine düzenlenmesini istedi. Her iki mutabakat da sığınmacıları süratli bir hudut dışı tehlikesine karşı koruyan evraklar.

Koalisyon ortağı Hür Demokrat Parti Genel Sekreteri Bijan Djir-Sarai daha fazla denetimli ve sınırlama temelli bir göç siyaseti talep etti. FDP’nin Meclis Küme Lideri Christian Dürr muhalefet başkanı Merz üzere sığınmacılara yalnızca temel gereksinim gereci verilmesi talebini destekledi.

Yeşiller Eş Genel Lideri Katharina Dröge ise iltica hukukunda değişiklik yapılamayacağını vurguladı. Tıpkı partiden, Baden-Württemberg Maliye Bakanı Danyal Bayaz da CDU’nun taleplerini “radikal” diye niteleyerek eleştirdi. Öte yandan Bayaz, partisi Yeşiller’in göçle ilgili teklifleri yalnızca reddeden tarafmış izlenimi doğmaması gerektiğini de söyledi.  

Hükümet ile muhalefet neden birbirine yanaşıyor?

Almanya 2016 yılında Avrupa’da en çok göç alan ülke oldu. Ukrayna savaşının başlamasıyla yaklaşık 1 milyon sığınmacıyı kabul eden Almanya’ya sistemsiz yolla gelen göçmenlerin sayısında da tekrar büyük artış kaydedildi. Bilhassa sığınmacıların barınma ve bakımından sorumlu mahallî idareler sonlarına dayandığı açıklamalarıyla federal hükümetten tahlil bulması istikametinde taleplerini son periyotta artırdı.

Ancak federal hükümete yönelik sert ve popülist açıklamalar göç konusunu siyasete gereç yaparak sempati bedellerini artıran sağ popülist Almanya İçin Alternatif (AfD) partisinin işine yarıyor. Partinin son aylarda hem kamuoyu yoklamalarında oy oranını yüzde 22’ye yükseltmesi hem de mahallî seviyede elde ettiği seçim muvaffakiyetleri demokratik başka bütün partileri harekete geçirdi.

Ekonomi ve İklim Muhafaza Bakanı Robert Habeck, “İltica siyasetinde tahlile muhtaçlık var, çünkü bu bahis sağ popülistler tarafından siyasete gereç yapılıyor” değerlendirmesi yaptı. Habeck pek çok lokal idarenin, taşıyabileceği yükün sonuna dayandığını belirterek, partisinin gerçekçi tahlillere hazır olduğunu vurguladı. Habeck, Yeşiller’in Avrupa Birliği’nin iltica uzlaşısı olan, sığınma müracaatlarının AB hududunda yapılmasına verdiği takviyede de bunun görüldüğünü kaydetti. Yeşiller, nitelikli iş gücü açığının ağır olduğu Almanya’da öncelikle mültecilerin istihdam piyasasına katılmasını engelleyen bürokratik mahzurların aşılmasını hedefliyor. Habeck, “Halihazırda zati Almanya’da olan şahısların toplumun refahına katkıda bulunmak ve kendi hayatını idame ettirmesinin önünü açmak hepimizin çıkarına” diye konuştu.

Sosyal Demokrat Parti’li Avrupa Parlamentosu vekili Katharına Barley de Akdeniz üzerinden gelişlerin engellenmesi yoluyla iltica hakkında kısıtlamalara gidilmesini reddetti. Haber sitesi web.de‘ye konuşan eski bakan Barley, sığınma talebinde bulunmu ve rededdilmiş şahısların Almanya’yı terketme zorunluluğunun tüzel bir gerçek olduğunu vurguladı.