TEPAV: Nisanda dokuma bölümü yüzde 20 daraldı; istihdam kaybı 104 bine ulaştı

Türkiye İktisat Siyasetleri Araştırma Vakfı (TEPAV), nisanda dokumacılık eserleri imalat bölümünün yıllık bazda yüzde 20,6 daraldığını, istihdam kaybının 104 bine ulaştığını bildirdi.

TEPAV’ın “İstihdam İzleme Bülteni”ne nazaran nisan ayında toplam sigortalı çalışan sayısı yıllık olarak yüzde 0,9 (404 bin), aylık olarak ise yüzde 3,6 (843 bin) azalarak 22 milyon 418 bin olarak gerçekleşti. Toplam sigortalı çalışanların yüzde 71,4’ünü oluşturan sigortalı fiyatlı çalışan kümesi istihdamın genel seyrinde belirleyici oldu. Bu kümedeki yıllık değişim yüzde 2,5 (404 bin 474) azalış taraflı iken aylık olarak da yüzde 5,1 (851 bin 549) oranında azaldı.

Diğer taraftan, esnaf-çiftçi kümesindeki yıllık deSiğişim yüzde 0,6 azalış istikametindeyken bu periyotta esnaf sayısında yüzde 0,2 (4 bin 177), çiftçi sayısında ise yüzde 2,6 (6 bin 242) azalma görüldü. Bu kümedeki aylık değişimler ise, esnaf sayısında yüzde 2,7, çiftçi sayısında ise yüzde 2,6 oranında azalma biçiminde gerçekleşti. Kamu bölümünde sigortalı çalışan sayısı ise yıllık olarak yüzde 6,5, aylık olarak ise yüzde 2,8 (91 bin 977) arttı.

İlk 4 ayda sarsıntı öncesine nazaran 264 bin istihdam kaybı yaşandı

Ocak-Nisan periyoduna ilişkin kayıtlı istihdam datalarında zelzele nedeniyle değerli değişimler gözlendi. Zelzele öncesine kıyasla yaklaşık 264 bin istihdam kaybı olurken Kahramanmaraş, Malatya, Hatay ve Gaziantep’te düşüşler yüksek düzeylerini korudu. Ocak ayında sarsıntı bölgesine ilişkin istihdam bildirimlerinde yaşanan keskin düşüşler toplam kayıtlı istihdamda aylık olarak yüzde 3,4 gerilemeye neden olurken Şubat ve Mart aylarında ise sırasıyla yüzde 1 ve yüzde 0,4 artışlar kaydedildi. Nisan ayında ise artış eğilimi bilakis dönüp yüzde 3,6 geriledi.

Dört aylık değişim toplam istihdamda 2022 yıl sonuna nazaran 264 bin 111 (yüzde 9,4) gerilemeye işaret ederken başka taraftan yıllık datalara nazaran Malatya ve Hatay’da yüzde 15 ve üzeri, Hatay, Elâzığ, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır ve Adana’da yüzde 5 ve üzeri işgücü kayıpları gerçekleşti. Ayrıyeten Kilis ve Osmaniye’de düşük de olsa istihdamda daralmaların yaşandı.

En fazla işsizlik ödeneği başvurusu Hatay’da gerçekleşti

Deprem sonrasında sağlanan istihdam takviyeleriyle işsizlik ödeneği ve kısa çalışma ödeneği müracaatları sarsıntı vilayetleri kaynaklı olarak değerli oranda arttı. Ocak-Nisan 2023 periyodunda, zelzele bölgesinde yer alan 11 vilayette işsizlik ödeneği müracaatları geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 29,6 oranında artarken en süratli artışlar Hatay (yüzde 120,1), Kahramanmaraş (yüzde 107,4), Adıyaman (yüzde 96,1) ve Malatya’da (yüzde 89,2) gerçekleşti.

Bu periyotta Türkiye genelindeki artış yüzde 1 olarak kaydedildi. Öteki taraftan, işsizlik ödeneği müracaatlarının ilgili ilin sigortalı-ücretli istihdamına oranları incelendiğinde tüm zelzele vilayetlerinde Türkiye ortalamasının (yüzde 4,35) üzerinde olduğu, en yüksek kıymetlerin de yeniden Hatay (yüzde 10,6), Kahramanmaraş (yüzde 12,9), Adıyaman (yüzde 10,5) ve Malatya’da (yüzde 12) gerçekleştiği görüldü.

Deprem sonrası kısa çalışma ödeneğinden yaklaşık 100 bin arttı

Kısa çalışma ödeneğinden faydalananların sayısı sarsıntı sonrasında yaklaşık 100 bin arttı. İşsizlik ödeneğine başvuranların sayısı Nisan ayında 574 bin 940 iken Mayıs ayında 696 bin 630’a; faydalananların sayısı ise kelam konusu aylarda 243 bin 607’den 302 bin 81’e yükseldi. Öbür taraftan, kısa çalışma ödeneğinden faydalanan sayısı Ocak ayında bin 261 iken izleyen iki ayda 100 bin 217’ye yükseldi ve Haziran ayı prestijiyle da 3 bin 129’a geriledi.

En fazla istihdam kaybeden dal dokuma eserleri imalatı sektörü

Nisan ayında dokuma eserleri imalatı dalı, 103 bin 768’lik çalışan sayısı ile en fazla istihdam kaybeden dal olurken yıllık değişiminde de yüzde 20,6 oranında daralma gerçekleşti. 89 alt dalın 59’unda sigortalı fiyatlı çalışan sayısında azalma görüldü. Dokuma eserleri imalatı dışında, perakende ticaret (45 bin 734), toptan ticaret de (42 bin 491) ve kamu idaresi ve savunma, zarurî toplumsal güvenlik (33 bin 91) çalışan sayısı olarak istihdamı en çok daralan öteki kesimler olarak sıralandı.

Oransal olarak bakıldığında ise istihdam en süratli mesken hizmetlerinde 10 günden fazla çalışanlar kesiminde (yüzde 25,9) geriledi. Bu bölümü yüzde 20,6 azalışla dokumacılık eserleri imalatı ve yüzde 20,5’lik azalışla hanehalklarının kendi ithalat faaliyetleri dalları takip etti.