Ertuğrul Özkök: Vuslat ve Ali Sabancı’yı getiren deniz ambulansı öbür kimleri kurtardı?
Ertuğrul Özkök
Önceki hafta Bodrum Milta Marina’da dolaşırken, kenarda duran bir tekne dikkatimi çekmişti.
Sıradan bir tekne değildi.
Askerî bir tekne değildi lakin güya kıyı koruma ile ilgili üzere bir havası vardı.
Merak edip sordum, “Bodrum ve Gökova’nın tek deniz ambulansı” dediler.
Aslında Türkiye’nin tek deniz ambulansı da diyebilirsiniz.
Bunun üzerine merakım daha da arttı.
Gidip görevlilerini buldum ve konuştum.
Meğer o tekne, bir diğer çok ünlü Türkü daha birebir adadan getirmiş
Önceki gün Vuslat Doğan Sabancı ve Ali Sabancı’nın deniz kazasını okurken, onları Leros adasından Bodrum’a getiren deniz aracının görüntüsüne rastladım.
İki hafta evvel merakımdan araştırdığım deniz ambulansıydı bu…
O gün bu ambulansın vazifelisi ve kaptanı ile sohbet ederken, görüntüye da almıştım.
Bu deniz ambulansının çok değişik bir öyküsü ve bugüne kadar bâtın kalmış kahramanlık öyküleri bulunduğunu gördüm.
Ayrıca o ambulans çok ünlü bir öbür Türkü daha tıpkı Leros Adası’ndan getirmiş.
TIKLAYIN – Ali Sabancı ve Vuslat Doğan Sabancı, Yunanistan’daki büyük deniz kazasında yaralandı!
Bu ambulansın gerisinde harikulade bir iş birliği var
Bu kahraman ambulansı size tanıtmak istiyorum…
Çünkü çok başarılı bir sivil toplum teşebbüsünün ürünü…
Arkasında çok hoş bir memleketler arası iş birliği var.
Ayrıca Türkiye’de devlet-sivil toplum bağı var.
Ayrıca bir marinanın yüklendiği toplumsal sorumluluk duygusu var.
Bir sivil toplum teşebbüsü var…
Bir de saklı kalmış sponsorlar var.
İki ağır yaralı türkü getiren ambulans tekneyi kullanan yetkili anlatıyor
Bu bilgileri, dün sabah iki ünlü Türk vatandaşını Leros’dan gelirken tekneyi kullanan yetkilinin kendisinden aldım.
Milta Bodrum Marina Liman Denetim Merkezi ve Acil Durum Uyum Müdürü M. Ayberk Olcay.
Kendisi tıpkı vakitte Deniz Kurtarma Derneği isimli STK’nın koordinatörü.
TIKLAYIN – Yunan basını, Ali ve Vuslat Sabancı’nın denizde yaptığı kazanın fotoğraflarını paylaştı
|
Müthiş işbirliğinin ayakları: Devlet, STK’lar ve özel şirket Bu ambulans Bodrum Deniz Kurtarma Derneği’nin envanterinde bulunuyor. Ancak devlet de işin içinde. Kıyı Güvenlik Kuvvetleri’nin uyumunda misyon yapıyor. Ve özel bir şirket var: Bakımı ve alt yapı dayanağını, hiçbir fiyat almadan Milta Bodrum Marina sağılıyor. Acil durum daveti gelince en geç 12 dakikada hazır Bu üçlü teşebbüsün sonunda ortaya çıkan ambulansın en büyük özellikleri şunlar: Sağlık Bakanlığı mevzuatına nazaran bir ambulansta bulunması gereken her türlü teçhizata sahip. Hatta bir deniz ambulansında bunun fazlası da olması gerekiyor. Çünkü denize çıktığında her şeyin bir yedeğinin bulunması gerekiyor. 112 ve Kıyı Güvenlik Teşkilatı acil sistemine bağlı olarak çalışıyor. Acil durum daveti geldiğinde en geç 12 dakika içinde gerekli bütün işçisi ile birlikte hazır duruma geliyor. Kendi sıhhat çalışanı var, lakin duruma nazaran 112 Acil Davet sistemi ve Sıhhat Bakanlığı gerekli gördüğü kendi işçisini de tekneye alıyor. Ambulanstaki hayat kurtaran üç cihaz Ambulansta, bir ağır bakım ünitesindeki en kıymetli şeyler var. Mesela kalp krizinin gerektirdiği durumlarda müdahale edilmesini sağlayan bir araç var. Vücuttaki pis kanı çekip oksijen pompalayan bir aygıt bulunuyor. Uzun sevklerde hastanın gereksinimi olan ilacı otomatik olarak gereken dozda verilmesini sağlayan bir efüzyon aygıtı var. Ayrıca bir doğum seti ve yanık seti var. Denize düşen canlıları algılayan termal sistem Ve doğal bir de gece görüş ve termal kamera sistemine de sahip. Yani gece denize düşmüş bir göçmeni yahut kazaya uğramış teknelerden düşen birini beden ısısı sayesinde bulabiliyor. |
Kritik hasta dalgalı denizde nasıl taşınıyor?
Bunun için iki tedbiri var.
Birincisi, teknenin özel yapısı itibariyle ve flap sistemleri sayesinde dalgalı denizde seyri de istikrarlı oluyor.
İkincisi ise çift yatak sistemi.
Deniz sakinse alt seviyede bir yatakta taşınıyor. Dalgalı durumda ise biraz daha yüksek düzeyde ve dalgadan daha az etkileneceği bir yatakta yatırılıyor.
Bunlar teknik bilgiler.
Şimdi size bu teknenin yakın geçmişindeki belgesini da açayım.
48755 kodlu belge ve müracaat numarası
Biraz da işleyiş hakkında teknik bilgi vereyim.
Bakanlıkta sisteme bağlı 48755 nolu bir kod var. 112’den olay gelince bu kodla belge açılıyor.
Görev tamamlanınca yeniden bu kodla raporlama yapılıyor.
Başvuru 112 acil davet yoluyla yahut özel acil numaralarla yapılıyor.
Hareket konusunda son talimat nereden geliyor?
112 Acil Merkezi yahut Kıyı Güvenlikten teyit alınarak harekete geçiliyor.
Orak Adası’nda alkol komasına giren hasta 22 dakikada getirildi
Türkiye’nin tek deniz ambulansının kahramanlık sicili çok parlak.
Mesela geçen aylarda, Orak Adası’nda alkol komasına girip teneffüs zorluğu çeken bir hastayı alıp 22 dakikada getirmişler.
Hollandalı, İngiliz, Fransız ve Yunan vatandaşları var; acil koduyla hastaneye nakledilen.
Olcay, “2017’den beri Sıhhat Bakanlığının uyumu ile 128 yabancı ülke vatandaşına tahliye yaptık. Kos’taki sarsıntıda travmalı hastaları Bodrum’a getirdik” diyor.
|
28755 koduyla yapılan zımnî kalmış çok ünlü bir kurtarmanın hikayesi Olcay devam ediyor: “Daha evvel Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası şefi Gürel Aykal’ı Leros’ta geçirdiği bir kaza nedeniyle Bodrum’a naklettik. O vakit Leros’ta kurallar uygun değildi, özel müsaadeyle alıp getirdik. Karşı taraf müsaade ettiği takdirde hem Türk hem de yabancı vatandaşlara hizmet veriyoruz. Kurtardığımız yabancıları en çok şaşırtan şey Hizmet verdiğimiz yabancılar süreç bittikten sonra ne kadar fiyat vereceklerini soruyorlar. Bunun bir proje olduğunu ve fiyat almadığımızı söyleyince şaşırıyorlar.” |
Bu kahraman tekne gemilerin altından çok göçmen çocuğu kurtardı
Şimdi geleyim teknenin alınma nedenine…
Aslında bunun gerisinde Türkiye’nin göçmen olaylarındaki çalışmalarının yarattığı izlenim var.
Ayberk Olcay’ın ağzından dinlemeye devam edelim:
“Batan gemilerin altından göçmen çocuklarının çıkarılmasında Kıyı Koruma ile birlikte misyon alırız biz. Birçok çocuğu çıkardık o teknelerin altından.”
Göçmenlere yardım, Avrupa Birliği’nin dikkatini çekiyor
“Göçmen olaylarında bu kadar çok çalışma yaptığımızı görünce Avrupa Birliği heyeti burayı çok ziyaret etti. O heyetlerde Anna Maria isimli bir bayan milletvekili de vardı. Bizimle birlikte Kaymakamlık’taki toplantılara da katıldı ve bizimle çok uzun konuştu.
‘Üç ay sonra yeniden geleceğim. Lütfen bize yaptığınız faaliyetlerle ilgili bilgi verin’ dedi. O sıralarda Alman Hastanesi’nin eski bir deniz ambulansı vardı lakin ticari olarak zorda oldukları için kendini feshetmişti.”
Milta Bodrum Marina Liman Denetim Merkezi ve Acil Durum Uyum Müdürü M. Ayberk Olcay
“Üç ay sonra ‘Yardımı alırız fakat bir koşulumuz var’ dedik”
“Üç ay sonra ikinci kere geldi ve ne istediğimizi sordu. Biz de, ‘Bir deniz ambulansına gereksinimimiz var fakat bunu yalnızca göçmen olaylarında kullanmak için değil, bu kıyılarda turistlerin ve kendi vatandaşlarımızın gereksinimleri için de kullanabileceğimiz bir ambulans olmalı’ dedik.
Bir yıl proje üzerinde çalıştılar. Sonra Nobel Mükafatı almış bir beyefendiyi proje başına görevlendirdiler. Bizim SAT komandosunda misyon yapmış uzman arkadaşlarımız denize destekli ve sarsıntıyı absorbe edebilecek tekne çeşitleri üzerinde çalıştılar.
Bu kendi alanında ödül almış bir tekne.”
“22 sponsor sayesinde gelişmiş medikal teknik araç koyduk”
“Önce165 bin Euro ile başladı proje. Sonra 340 bin Euro’ya mal oldu. Sonra Valiliğe gidip onun da takviyesi ile 22 sponsor bulduk. Onların katkıları ile çok gelişmiş medikal araçları temin ettik.”
Avrupa Birliği son dakikada bir kaide koydu
“Her şeyi tamamladık fakat Avrupa Birliği yetkilileri bir garanti istedi: ‘Alt yapı dayanağını kim sağlayacak?’ Bu noktada Bodrum Milta Marina, ‘Biz bunu sağlarız’ dedi.
Yani teknenin daima bağlanmasını, güvenliğinin sağlanmasını, hiçbir fiyat almadan her vakit operasyona hazır halde tutulmasını Bodrum Marina sağlıyor.
Ayrıca operasyonun teçhizat ve materyal üssünü ve deposunu da tekrar fiyatsız olarak Marina verdi. Marina’nın pozisyonu da stratejik açıdan çok elverişli bir yerde.
Bir yandan Gökova’nın tabanına kadar hizmet verebilecek bir menzilde. Datça Yarımadası’na ulaşabiliyor.
Yakın Yunan adalarında hastalık yahut kaza geçiren insanlara hizmet verebiliyor.”
|
İki Sabancı’yı getiren hekim Leros’u anlatıyor İşte bu deniz ambülansı taşıdı Vuslat Doğan Sabancı ve Ali Sabancı’yı, Leros’tan Türkiye’ye… Çok sıkıntı bir operasyondu. Deniz dalgalıydı. Bu kadar kritik ve ağır bir hadiseyi sahiden mucize üzere bir operasyonla getirdiler. Ama bilelim ki hiç de kolay bir iş değildi. Organizasyonun gerisinde Bodrum Amerikan Hastanesi’nin tabipleri var. Amerikan Hastaneleri CEO’su ve anestezi uzmanı Dr. Erhan Bulutçu.. Gelişteki operasyonu Amerikan Hastanesi Başhekimi Uzm. Dr. Yusuf Babayiğit yönetti. Teknede ise hastanenin Ortopedi Uzmanı ve Başhekim Yardımcısı Op. Dr. Barış Coşkun vardı. “Leros’ta çok âlâ beşerler var” Ambulans tekneyle Leros’a giden Hekim Barış Coşkun’la konuştum. Bir defa Leros’taki Yunan hastane hekim ve yetkilileri için, “Çok düzgün bir iş yaptılar. İnanın hepsi çok yeterli insanlardı. Tabipler birinci müdahalede yapılması gereken her şeyi yapmışlar. Ayrıyeten bizlere karşı çok da nazik davrandılar, iş birliğine yakın insanlardı. Hasta bakım vazifelisi bayanlar sabaha kadar Vuslat Hanım’ın elini tuttular, manevi ve maddi dayanakları bizi çok etkiledi” dedi. Çok güzel dostluklar kurmuşlar bu sayede ve sanıyorum ilerde bu dostluklar birçok Türk ve Yunan vatandaşının hayatının kurtulmasında çok işe yarayacak. |
En büyük sorun natürel ki bürokratik kurallar
Tabii iki ülkenin de en güç tarafı bürokratik ve yasal zorluklar.
Giriş süreçleri, gümrük işlemleri…
Bunlar da insanlardan çok kanun ve kurallardan kaynaklanıyor.
Yunanlı memurlar ellerinden geleni ziyadesiyle yapmışlar.
Bütün bunları dinledikten sonra benim çıkardığım sonuç şu oldu:
Bence iki taraf ta bu olayı bir “vaka olarak” incelemeli, hatta ortak çalışma kümesi kurmalı.
Belki özel bir iş birliği acil merkezi oluşturulabilir.
Yine eminim iki tarafta da bu kadar âlâ beşerler ve onların yeterli niyetleri olduğunda dünyaya anlatılacak ortak bir öykümüz de olabilir.
*Ertuğrul Özkök’ün “Newsletter” formatında paylaştığı yazısı.