Anket şirketleri alana indi: Partiler pazarlık sinyali veriyor; “dağınık” imaj muhalefet için düşünce

Anket şirketi yöneticileri, Yeterli Parti Genel Lideri Meral Akşener’in seçimlere yalnız girme davetinin akabinde başlayan “ittifak” gündemini kıymetlendirdi. Araştırmacılar, partilerin “pazarlık sinyali” verdiğini, dağınık manzaranın muhalefet, iktisadın ise iktidar için badire olduğuna dikkati çekiyor.

Gazete Duvar’dan Didem Mercan’ın sorularını yanıtlayan anket şirket yöneticilerinin açıklamaları şöyle:

Saadet ve Zafer Partisi de tek başına lokal seçimlere gireceğini açıkladı. Partilerin tek başına seçimlere girmesi ortaya nasıl bir aritmetik çıkarır? Partilerin muvaffakiyet oranı nasıl etkilenir? Seçmen nasıl hal alır?

ORC Araştırma Genel Müdürü Mehmet Pösteki:

Büyük bir ihtimalle her yerde olmasa da büyükşehirlerde ittifak olacaktır. Yeterli Parti ve diğer partiler (Zafer, Yine Refah vs) iki büyük partiye (AK Parti ve CHP) en yüksekten pazarlığa başlayacaklarının sinyalini veriyorlar. Lakin bu blöfün tonu (özellikle İyi Parti’nin) seçmeni ‘muhalefetten bir şey olmaz’ hissiyatına itiyor. Yani Güzel Parti’nin bu hali ittifak olmazsa muhalefete oy vermem diyen seçmeni baştan keskinleştiriyor ve ileride ittifak olsa bile seçmenin en azından önemli bir kısmının CHP adaylarına oy vermemesine sebep oluyor. Tıpkı 3-6 Mart’tan sonra masaya döndüğü halde yaklaşık 5 puanlık Uygun Parti seçmeninin Kılıçdaroğlu’nun dışındaki adaylara oy vermesi üzere.

Aksoy Araştırma Şirketi kurucusu Ertan Aksoy:

Öncelikle siyasalların her açıklamasını o günün şartlarına nazaran değerlendirmenin bizleri daha gerçek sonuca götüreceğine inanırım. Bugün yapılan bu açıklamalara baktığımda sandık yaklaştığında kurulacak pazarlık sürecine el güçlendirerek gitmek dışında bir karşılığı olduğuna inanmıyorum. Türkiye’de birkaç ideoloji partisi dışında kalan partilerin üzerinde iktidar olabilme, seçimde sonuç alma baskısı güçlü. Bu nedenle ne Uygun Parti’nin ne de CHP’nin lokal seçimlerden çıkarlı çıkmak dışında bir seçeneği yok. Yani ittifakları her ikisi için de bir tercih değil. Bir mecburilik. Bana nazaran Düzgün Parti çok anlaşılır nedenlerle pazarlık öncesi el yükseltiyor.

Eğer kesinlikle bir senaryo tartışması yapmamız gerekiyorsa da Uygun Parti’nin aday çıkarması başta büyükşehirler olmak üzere CHP’yi çok zorlamaz. Düzgün Parti seçmeninin karar sürecinin merkezinde Erdoğan aksiliği var. Ona kaybettirmek için, hudutlu bir küme dışında Düzgün Parti seçmeninin ezici çoğunluğu CHP adaylarına oy verecektir. Bana nazaran asıl belirleyici olan HDP’nin aday çıkarıp çıkarmayacağı. Zira HDP büyükşehirlerde aday çıkarırsa seçmeni çok az fire ile kendi partisinin adayına oy verecektir. Bu da muhalefetin adaylarını zora sokar. DEVA, Gelecek üzere partilerin ise kime takviye verdiğinin bugün itibariyle belirleyici gücü kalmadı.

Rawest Araştırma Genel Müdürü Roj Girasun:

Türkiye uzun vakittir seçimlere ittifaklarla giriyor, kurulan bu ittifakların partileri kimliksizleştirdiği de bir hakikat. Siyasetin büyük oranda sayısal hesaplar üzerine inşasına sebebiyet veren bu durum siyasal telaffuzların ayırt ediciliğini zayıflattı. Bugün ortaya çıkan tablo doğal ki salt bu korkularla alınan kararların bir eseri değil, bu daha çok muhalefetin seçim kaybetmesinin yaratığı travmanın sonuçları. Bununla birlikte Akşener’in 26 Ağustos’ta yaptığı konuşma ‘tavsiye’ kararları mıydı, ‘bağlayıcı’ kararlar mıydı bu şimdi netleşmiş değil. Mahallî seçimlerin bilhassa kilitleneceği İstanbul ve Ankara’da mevcut belediye liderlerini hala desteklenebileceği üzere bir kanaat taşıyorum. Son cumhurbaşkanlığı seçimlerinde devleti teslim etmeye layık gördüğü bu iki belediye liderine iki kenti tekrar teslim etmekten uzak bir tavır sergilemesinin izahı güç olacaktır. Pek doğal Akşener’in bu davetinin bir öbür isteği da kendisini CHP’den ayrıştırma dileği ve milliyetçi seçmenlere göz kırpması olarak da okunabilir. Ve pek alışılmış bütün bunların yanında en kıymetlisi HDP ve seçmenlerinin lokal seçimlerdeki kararı olacaktır. Üçüncü yol stratejilerine ete kemiğe büründüren bir strateji izleyebilecekler mi? Sorulardan biri de bu.

“Batı metropollerinde Yeşil Sol Parti yeniden kilit parti olur” 

“Henüz Ekrem İmamoğlu dışında bir aday adayı yok ancak genel seçim sonuçları mahallî seçimler açısından öncül olarak ne söylüyor? Sizin 14-28 Mayıs seçimleri sonrasında elde ettiğiniz datalar var mı” sorusuna da ORC Araştırma Genel Müdürü Mehmet Pösteki, şu karşılığı verdi:

“CHP ve İyi Parti tabanları birbirlerini eleştirdikçe uzaklaşıyor. CHP tabanı 3-6 Mart masa devirme olayını affetmiyor. Uygun Parti tabanı da ‘Kılıçdaroğlu adaylığı dayattı, kaybettirdi’ diyor. HDP/YSP’nin muhalefetin neresinde olduğu/olacağı ise iki parti ortasında başka bir sorun. İktidar açısından ise ittifakın MHP ve Tekrar Refah Partisi kanadı sürekli olarak ‘Biz bu iktidarın neresindeyiz, ekonomik krizin getireceği aksiliklere ne için ortak oluyoruz’ sorgulamasında. Hatırlayın birinci İstanbul seçiminde Saadet Partisi oyları AK Parti’ye gitse seçimi AK Parti alıyordu. MHP ise büyükşehirlerle birlikte Anadolu da birçok vilayet ve ilçeyi hem Ak Parti’den alabilir, hem de muhalefetin kazanmasını sağlayabilir. Batı metropollerinde Yeşil Sol Parti yeniden kilit parti olur.” 

“Eğer muhalefet…”

Aksoy Araştırma Şirketi kurucusu Ertan Aksoy da, “Eğer muhalefet mahallî seçime giderken tartışmayı bir genel seçim havasına sokmadan, makro siyasi figürlerin polemiklerinden uzak tutup mahallî adaylara odaklayabilirse başarılı çıkabilir. Evvelki seçimlerden biliyoruz ki Erdoğan mahallî seçimi bir genel seçim havasına sokmak isteyecek. Bu sayede belde belediyelerinden tutun da büyükşehirlere kadar muhalefetin her adayı ile kendisi yarışmış olacak. Bu durum şimdiden öngörülebilir. Öngörülemeyen kısmı Erdoğan’ın bu atağına karşı muhalefetin ne yapacağı. Sonucu da belirleyecek olan da bu olacak” dedi.